Αξιολόγηση μαθητών στη Γ ΄ Λυκείου και Απολυτήριες εξετάσεις
Αξιολόγηση μαθημάτων στη Γ΄ Ημερησίου ΓΕΛ και στη Δ΄ Εσπερινού ΓΕΛ και απολυτήριες εξετάσεις.
Για την έγκαιρη και απρόσκοπτη ολοκλήρωση της διδασκαλίας στο Γενικό Λύκειο, για τη βελτίωση της ποιότητάς της, καθώς και για την καλύτερη προετοιμασία των μαθητών της τελευταίας τάξης για τη συμμετοχή τους στις Πανελλαδικές εξετάσεις είναι αναγκαία η αύξηση του διδακτικού χρόνου και στο Γενικό Λύκειο, όπως έχει ήδη πραγματοποιηθεί στο Γυμνάσιο. Η αύξηση αυτή όμως προσέκρουε μέχρι τώρα στο γεγονός ότι η τελευταία τάξη του Γενικού Λυκείου έπρεπε να ξεκινήσει τις απολυτήριες εξετάσεις πολύ νωρίς, πριν από τα μέσα Μαΐου, ώστε να είναι εφικτό να ολοκληρωθούν και οι απολυτήριες και οι Πανελλαδικές εξετάσεις εντός του Ιουνίου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να περιορίζεται ο διδακτικός χρόνος και για τις Α΄ και Β΄ τάξεις του ΓΕΛ.
Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα και μετά από σχετική εισήγηση του ΙΕΠ, επίκειται η εξής τροποποίηση του τρόπου αξιολόγησης των μαθητών/τριών της Γ΄ τάξης ημερήσιου ΓΕ.Λ. και της Δ΄ τάξης εσπερινού ΓΕ.Λ.:
Στις απολυτήριες εξετάσεις οι μαθητές/τριες εξετάζονται στα εξής μαθήματα:
α) Νεοελληνική Γλώσσα και Νεοελληνική Λογοτεχνία (συνεξετάζονται σε τρίωρη εξέταση ως κλάδοι του μαθήματος Νέα Ελληνικά),
β) Μαθηματικά,
γ) Ιστορία,
δ) Βιολογία.
Στα συγκεκριμένα μαθήματα προβλέπεται υποχρεωτικό ωριαίο διαγώνισμα μόνο στο 1ο τετράμηνο. Ο βαθμός του απολυτηρίου σε αυτά τα μαθήματα αποτελεί τον μέσο όρο τριών βαθμών, αυτών του 1ου τετραμήνου, του 2ου τετραμήνου και της απολυτήριας εξέτασης.
Στα υπόλοιπα μαθήματα της τελευταίας τάξης του ΓΕ.Λ. πλην της Φυσικής Αγωγής προβλέπεται υποχρεωτικό ωριαίο διαγώνισμα και στο 1ο και στο 2ο τετράμηνο. Ο βαθμός του απολυτηρίου σε αυτά τα μαθήματα αποτελεί τον μέσο όρο δύο βαθμών, αυτών του 1ου και του 2ου τετραμήνου.
Όσον αφορά τους δύο κλάδους των Νέων Ελληνικών, προωθείται η εξής νέα διαδικασία εξέτασης:
Οι δύο κλάδοι των Νέων Ελληνικών (Νεοελληνική Γλώσσα και Νεοελληνική Λογοτεχνία) εξετάζονται την ίδια μέρα και η συνολική διάρκεια της εξέτασης είναι τρεις ώρες. Τα θέματα δίνονται και οι απαντήσεις αναπτύσσονται σε ξεχωριστό φύλλο για καθέναν από τους δύο κλάδους και αποδίδεται διακριτός βαθμός για καθέναν από αυτούς.
Α. Ειδικότερα στον κλάδο της Νεοελληνικής Γλώσσας
Δίνεται ένα μη λογοτεχνικό κείμενο, μη διδαγμένο, το οποίο μπορεί να είναι δημοσιογραφικό κείμενο ή επιστημονικό ή πληροφοριακό άρθρο, συνέντευξη, κριτική, ομιλία, επιστολή, επιφυλλίδα ή δοκίμιο. Το κείμενο μπορεί να συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα χωρίς ερμηνευτικά σχόλια.
Οι μαθητές/μαθήτριες καλούνται να απαντήσουν σε τρεις (3) δραστηριότητες από τις οποίες
α) μία (1) αφορά στην κατανόηση του κειμένου, μπορεί να διαιρείται σε δύο ερωτήματα (βλ. παρακάτω) και βαθμολογείται με 25 μονάδες (σε περίπτωση δύο ερωτημάτων η βαθμολογία επιμερίζεται ανάλογα με τη βαρύτητά τους)
β) μία (1) αφορά στην προσέγγιση της δομής και της γλώσσας του κειμένου, μπορεί να διαιρείται σε έως και τρία (3) ερωτήματα και βαθμολογείται με 25 μονάδες (σε περίπτωση δύο ή τριών ερωτημάτων η βαθμολογία επιμερίζεται ανάλογα με τη βαρύτητά τους)
γ) μία (1) αφορά στην ερμηνεία-παραγωγή λόγου και βαθμολογείται με 50 μονάδες.
1. Με την πρώτη δραστηριότητα ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/-τριών
i. να εντοπίζουν και να παρουσιάζουν κάποια από τα παρακάτω στοιχεία: τις πληροφορίες που περιέχονται στο κείμενο, τις βασικές ιδέες και τα επιχειρήματα του συγγραφέα, το πρόβλημα που θέτει, τις θέσεις που υποστηρίζει, τη σχέση του βασικού μηνύματος του κειμένου με τις περιστάσεις επικοινωνίας και τον σκοπό για τον οποίο γράφτηκε, καθώς και με τους τρόπους και τα μέσα πειθούς που αξιοποιούνται στο κείμενο (με ποικίλες ερωτήσεις ανοικτού και κλειστού τύπου) ή/και
ii. να αποδίδουν περιληπτικά και να πυκνώνουν το νόημα μέρους του κειμένου ή ολόκληρου του κειμένου, λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο.
2. Με τη δεύτερη δραστηριότητα, ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών /-τριών
i. είτε να αναγνωρίζουν τη βασική δομή του κειμένου ή τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης μιας παραγράφου
ii. είτε να εντοπίζουν τις διαρθρωτικές λέξεις /φράσεις που βοηθούν στη συνοχή και νοηματική αλληλουχία του κειμένου
iii. είτε να αποδίδουν με πλαγιότιτλους το νόημα των παραγράφων ή ενοτήτων του κειμένου
iv. είτε να μετασχηματίζουν λέξεις ή φράσεις αλλάζοντας τη γραμματική μορφή, τη σύνταξη, το λεξιλόγιο (συνώνυμα ή συνώνυμες φράσεις, αντώνυμα, παράγωγα, σύνθετα κ.λπ.), τα σημεία στίξης, σύμφωνα με συγκεκριμένες περιστάσεις επικοινωνίας, και να σχολιάζουν το επικοινωνιακό αποτέλεσμα
v. είτε να ερμηνεύουν λέξεις ή φράσεις του κειμένου με βάση τα κειμενικά συμφραζόμενα και το επικοινωνιακό πλαίσιο.
3. Στην τρίτη δραστηριότητα ζητείται από τους/τις μαθητές/-τριες να συντάξουν δικό τους κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο σε συνάρτηση με το κείμενο αναφοράς, στο οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν σημεία του κειμένου, ανασκευάζουν θέσεις του ή αναπτύσσουν τεκμηριωμένα προσωπικές απόψεις. Το κείμενο των μαθητών/-τριών αναπτύσσεται με τη μορφή κειμένου επιχειρηματολογίας (δημόσια ομιλία, επιστολή, άρθρο) και έχει έκταση 300-350 λέξεις.
Β. Ειδικότερα στον κλάδο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Δίνεται λογοτεχνικό κείμενο, διδαγμένο ή αδίδακτο, (ποίημα ή διήγημα ή απόσπασμα από μυθιστόρημα ή θεατρικό έργο), το οποίο συνοδεύεται από τρεις (3) δραστηριότητες, από τις οποίες :
α) Η πρώτη αφορά στην ανάγνωση - κατανόηση του κειμένου, μπορεί να αναπτύσσεται σε δύο (2) ερωτήματα ίδιας βαρύτητας περίπου και βαθμολογείται με 30 μονάδες.
β) Η δεύτερη αφορά στην προσέγγιση της γλώσσας του κειμένου, μπορεί να αναπτύσσεται σε μέχρι 3 ερωτήματα και βαθμολογείται με 30 μονάδες (σε περίπτωση δύο ή τριών ερωτημάτων, η βαθμολογία επιμερίζεται ανάλογα με τη βαρύτητά τους).
γ) Η τρίτη αφορά στην ερμηνεία και στην παραγωγή λόγου σε ένα θέμα αναγνωστικής ανταπόκρισης ή δημιουργικού μετασχηματισμού και βαθμολογείται με 40 μονάδες.
1.Με την πρώτη δραστηριότητα ελέγχεται (με ποικίλες ερωτήσεις ανοικτού και κλειστού τύπου) η ικανότητα των μαθητών/μαθητριών
i. είτε να εντοπίζουν στο κείμενο πληροφορίες όπως πρόσωπα, χώρο, χρόνο, κοινωνικό πλαίσιο δράσης των προσώπων, γεγονότα /αίτια που κατευθύνουν τη δράση των αφηγηματικών ηρώων, βασικά θέματα, ιδέες, προβληματισμούς που θέτει το κείμενο, αξίες που προβάλλει, τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου
ii. είτε να αναλύουν κάποιον από τους χαρακτήρες με βάση τα δεδομένα του κειμένου
iii. είτε να επισημαίνουν τα σύμβολα, τις φωνές, τις σιωπές σε ένα ποιητικό ή θεατρικό κείμενο και να παρουσιάζουν με δικά τους λόγια το νόημα που τους δίνουν.
Από τα δύο ερωτήματα στα οποία μπορεί να αναπτύσσεται η συγκεκριμένη δραστηριότητα (που πρέπει να ελέγχουν διαφορετικές ικανότητες), μόνο το ένα μπορεί να είναι ερώτηση ανοικτού τύπου και η απάντηση στην ερώτηση ανοικτού τύπου μπορεί να κυμαίνεται από 50 έως 60 λέξεις.
2. Με τη δεύτερη δραστηριότητα, ελέγχεται (με ερωτήσεις ποικίλων τύπων) η ικανότητα των μαθητών/μαθητριών
i. είτε να αναγνωρίζουν τα βασικά σημεία οργάνωσης της αφηγηματικής πλοκής ή της ποιητικής γραφής
ii. είτε να εντοπίζουν μέσα στο κείμενο συγκεκριμένους δείκτες που δίνονται (αφηγηματικούς τρόπους, αφηγηματικές τεχνικές, ρηματικά πρόσωπα κ.ά.) και να ερμηνεύουν τη λειτουργία τους ως προς το νόημα
iii. είτε να αναγνωρίζουν εκφραστικά μέσα ? τρόπους (μεταφορές, παρομοιώσεις, επαναλήψεις, αντιθέσεις, εικόνες κ.λπ.) και τη λειτουργία τους ως προς το νόημα του κειμένου.
3. Με την τρίτη δραστηριότητα, ζητείται από τους μαθητές /-τριες να αξιολογήσουν ιδέες, αξίες, στάσεις, συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με βάση είτε τα κειμενικά συμφραζόμενα είτε τα ιστορικά και ιδεολογικά συμφραζόμενα της εποχής παραγωγής του έργου (εφόσον τους δίνονται σχετικές πληροφορίες), να τις συγκρίνουν με αυτές του σήμερα ή να τις συσχετίσουν με προσωπικές εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα.
Η έκταση του κειμένου των μαθητών/-τριών κυμαίνεται από 100 έως 150 λέξεις.