Τι αλλάζει στην εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2019
Δημοσίευση: 30/08/2018
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ESOS
Υπεγράφη από τον υπουργό Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων η απόφαση με την οποία τροποποιείται η διαδικασία εξέτασης του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2019.
ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΤΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ
Σύμφωνα με τηη τροποποιητική απόφαση το Κεφάλαιο «Α. Αρχαία Ελληνικά» μετά την παρ. 2 του άρθρου 3 της αριθμ. Φ.251/37802/Α5 (ΦΕΚ 698 Β?/2016) Υπουργικής Απόφασης αντικαθίσταται, ως ακολούθως:
Α. Αρχαία Ελληνικά
Για την εξέταση στο μάθημα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα της Γ΄ τάξης Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και Δ΄ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου (μάθημα Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών) ισχύουν τα εξής:
1. Δίνονται στους μαθητές και στις μαθήτριες αποσπάσματα διδαγμένου κειμένου 12 ? 20 στίχων με νοηματική συνοχή και τους ζητείται να απαντήσουν σε:
i) Μία (1) ερώτηση κατανόησης με την οποία ζητείται να αποκωδικοποιήσουν σημεία του κειμένου και να αντλήσουν βασικές πληροφορίες που εντοπίζονται στο κείμενο. Η ερώτηση μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα με τη μορφή ερωτήσεων κλειστού τύπου (σωστού ή λάθους, πολλαπλών επιλογών, αντιστοίχισης, συμπλήρωσης κενών κλπ) ή ανοικτού τύπου
ii) Δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες /αξίες/προβλήματα, σε στάσεις/ήθος/χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό/κοινωνικό/πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή/σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά/αισθητικά θέματα, με βάση το απόσπασμα
iii) Μία (1) ερώτηση κλειστού τύπου που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο, στον συγγραφέα ή στο έργο του
iv) Μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα)
v) Δίνεται παράλληλο κείμενο στη νέα ελληνική, διδαγμένο ή αδίδακτο, από την αρχαία ή νεότερη ελληνική γραμματεία, και καλούνται να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση ερμηνευτική, με την οποία ζητείται να συγκρίνουν το παράλληλο με το πρωτότυπο κείμενο.
2. Δίνεται, επίσης, αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 12 ? 20 στίχων στερεότυπης έκδοσης με νοηματική συνοχή. Στο αδίδακτο κείμενο προτάσσεται σύντομο σχετικό εισαγωγικό σημείωμα, μέσω του οποίου δίνονται εξωκειμενικές πληροφορίες απαραίτητες για την κατανόηση του κειμένου.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται:
i) Να μεταφράσουν στα νέα ελληνικά μέρος του κειμένου από τέσσερις έως έξι στίχους
ii) Να απαντήσουν σε μια ερώτηση κατανόησης που αναφέρεται στον νοηματικό άξονα του κειμένου
iii) Να απαντήσουν σε μια (1) ερώτηση γραμματικής, η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα
iv) Να απαντήσουν σε μια (1) ερώτηση συντακτικού (πχ αναγνώριση λέξεων/φράσεων/προτάσεων/άλλων δομικών στοιχείων του κειμένου, μετασχηματισμός μέρους του κειμένου ως προς τη δομολειτουργική του διάσταση), η οποία μπορεί να επιμερίζεται σε δύο υποερωτήματα.
3. Κάθε ζητούμενη ερώτηση-δραστηριότητα που τίθεται για το διδαγμένο ή το παράλληλο ή το αδίδακτο κείμενο βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
Για την εξέταση των παραπάνω θεμάτων, τόσο στο διδαγμένο όσο και στο αδίδακτο κείμενο, κρίνεται σκόπιμο να αξιοποιείται ποικιλία τύπων ασκήσεων/ερωτήσεων.
Η απόφαση αυτή θα ισχύσει από τις πανελλαδικές εξετάσεις έτους 2019.
ΤΙ ΙΣΧΥΕ
Α. Αρχαι?α Ελληνικα?.
Για την εξε?ταση των Αρχαι?ων Ελληνικω?ν ως μαθη?ματος Προσανατολισμου?, ισχυ?ουν τα εξη?ς:
1. Δι?νεται στους υποψηφι?ους απο?σπασμα διδαγμε?νου «κειμε?νου 12 ? 20 στι?χων» με νοηματικη? συνοχη? και τους ζητει?ται:
α) να μεταφρα?σουν ε?να τμη?μα του 8?10 στι?χων στη νε?α ελληνικη? και β) να απαντη?σουν σε:
i. Δυ?ο (2) ερωτη?σεις ερμηνευτικε?ς, που μπορει? να αναφε?ρονται σε ιδε?ες/ αξι?ες/ προβλη?ματα, στη στα?ση/ η?θος/ χαρακτη?ρα των προσω?πων, στο ιστορικο?/ κοινωνικο?/ πολιτιστικο? πλαι?σιο της εποχη?ς του ε?ργου, στη δομη?/ συ?νθεση του κειμε?νου, σε υφολογικα?/ αισθητικα? θε?ματα, με βα?ση ολο?κληρο το ανωτε?ρω απο?σπασμα.
ii. Μι?α (1) ερω?τηση ερμηνευτικη? που αναφε?ρεται σε τμη?ματα του απο? μετα?φραση διδασκο?μενου κειμε?νου, σε συσχετισμο? με το παραπα?νω εξεταζο?μενο πρωτο?τυπο απο?σπασμα. Σ? αυτη? την περι?πτωση δι?νεται στους υποψηφι?ους σε φωτοτυπι?α το συγκεκριμε?νο μεταφρασμε?νο τμη?μα.
iii. Μι?α (1) ερω?τηση που αναφε?ρεται στο γραμματειακο? ει?δος, στο οποι?ο ανη?κει το κει?μενο, στο συγγραφε?α η? το ε?ργο του.
iν. Μι?α (1) ερω?τηση λεξιλογικη? σημασιολογικη? (συ?νδεση λε?ξεων αρχαι?ας και νε?ας, διατη?ρηση η? αλλαγη? της σημασι?ας τους, οικογε?νειες ομο?ρριζων λε?ξεων, απλω?ν η? συ?νθετων, συνω?νυμα, αντω?νυμα).
2. Δι?νεται επι?σης αδι?δακτο πεζο? κει?μενο αττικη?ς διαλε?κτου 10?12 στι?χων και ζητει?ται:
α) να το μεταφρα?σουν στη νε?α ελληνικη? και β) να απαντη?σουν σε:
i. Μι?α (1) ερω?τηση γραμματικη?ς και
ii. Μι?α (1) ερω?τηση συντακτικου?.
Κα?θε ερω?τηση του αδιδακτου κειμε?νου μπορει? να αναλυ?εται σε δυ?ο υποερωτη?ματα, ανα?λογα με το ει?δος των ερωτη?σεων που χρησιμοποιου?νται.
3. Η βαθμολογι?α κατανε?μεται ως εξη?ς:
α) Η μετα?φραση του διδαγμε?νου κειμε?νου βαθμολογει?ται με 10 μονα?δες και του αδιδακτου με 20 μονα?δες της εκατοντα?βαθμης κλι?μακας.
β) Κα?θε ερω?τηση βαθμολογει?ται με 10 μονα?δες της εκατοντα?βαθμης κλι?μακας.
γ) Στις περιπτω?σεις των διδαγμε?νων κειμε?νων για τα οποι?α δεν προβλε?πεται απο? το Προ?γραμμα Σπουδω?ν διδασκαλι?α απο? μετα?φραση, δεν δι?νεται στους υποψηφι?ους η υπο? στοιχει?ο 1.β.ii ερμηνευτικη? ερω?τηση και το?τε οι δυ?ο πρω?τες υπο? στοιχει?ο 1.β.i ερμηνευτικε?ς ερωτη?σεις βαθμολογου?νται η καθεμι?α με δε?κα πε?ντε (15) μονα?δες της εκατοντα?βαθμης κλι?μακας.
Για την εξε?ταση των παραπα?νω θεμα?των το?σο στο διδαγμε?νο ο?σο και στο αδι?δακτο κει?μενο μπορει?, ανα?λογα με την περι?πτωση και το ει?δος των διδακτικω?ν στο?χων που αξιολογου?νται, να χρησιμοποιου?νται δια?φορα ει?δη ερωτη?σεων.
Τι σημαίνει η νέα απόφαση για τα Αρχαία Ελληνικά
Πρόκειται για καλοδεχούμενες αλλαγές στην εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών, καθώς βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση.
Αυτό γιατί ζητούν τη βαθύτερη κατανόηση του αρχαίου κειμένου, τα νοήματα και τις ιδέες του.
Ως τέτοιο μπορεί να εξυπηρετήσει τη γνώση και την κρίση ?ιδανικά και την «απόλαυση»- και όχι απλώς τους μηχανισμούς αρχαιογλωσσίας.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η προσθήκη παράλληλου κειμένου (1v) για να συγκριθεί με το πρωτότυπο· ιδανικά εάν αξιοποιηθούν και νεοελληνικά κείμενα όπως άλλωστε προβλέπει η απόφαση.
Εύστοχη είναι και η ερώτηση κατανόησης στο αδίδακτο κείμενο (2 ii) εφόσον θα δίνονται «εξωκειμενικές πληροφορίες απαραίτητες για την κατανόηση του κειμένου».
Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να επηρεαστεί προς την ορθή κατεύθυνση και να ανανεωθεί η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, ώστε να υπηρετήσει ουσιαστικούς μαθησιακούς στόχους.
Βεβαίως, όλα αυτά θα κριθούν από την ποιότητα και το επίπεδο των ερωτήσεων. Γιατί, εάν αυτές διατυπωθούν χωρίς έμπνευση και πρωτοτυπία με στόχο μόνον να διευκολύνουν την εξεταστική διαδικασία και αξιολόγηση, θα αλλοιωθεί το νόημα και ο στόχος αυτής της «καινοτομίας».